رابطه دین و هنر
 

دريك جامعه دينى، دين تأثيرات خاص خويش را بر هنر ظاهر نموده وبا اصول و ارزشهاى خاص خود هدايت و جهت دادن به آن را عهده دار ميشود. هنر مرتبط با دين و برخاسته از آن، دارای دو وجه مشخص است، يكى هنر قدسى و ديگر هنر دينى. هنر قدسى هنرى است كه به صورت مستقیم و بلاواسطه از ارزشهاى دينى سرچشمه گرفته، و براى آئينهاى دينى مورد استفاده قرار ميگيرد. در حقيقت هنر قدسى جلوه اى از شهود است كه در گذشته مردم از معناى آن آگاه بودند، و يا به عبارتى مبيّن تجلّى عوالم برتر (عقل و روح)در ساختهاى نازل‏تر هستى(نفس و ماده) است. هنر قدسى را مى‏توان شاخه اى از هنر سنّتى (دينى) تلقى نمود كه به صيقل دادن و ارتقاى روح و معناى حيات انسان مى‏پردازد. نمونه بارز هنر قدسى را در خوشنويسى قرآن مجيد و تلاوت آن در اسلام، شمايل نگارى در مسيحيت مى‏توان مشاهده كرد. در حالى كه هنرهاى دينى فراوانى را در هر دينى مى‏توان سراغ گرفت از جمله موسيقى، معمارى ، نقاشى و شعر كه براى مقاصد و آئين‏هاى دينى و تذكر معانى معنوى آنها مورد استفاده قرار ميگيرند. در اين زمينه نيز امكان خلط مباحث و معرفى هنرى معمولى بجاى هنر دينى وجود دارد. به اين ترتيب كه برخى موضوعات دينى بطور خيلى سطحى و تنها به قصد دينى قلمداد نمودن هنر مورد نظر در آنها بكار گرفته مى شوند. به عبارت ديگر بايد توجه داشت كه به دلايلى همچون مد، و يا سفارش، و يا جو عمومى، امكان ايجاد آثارى به نام دين و با تم دينى وجود دارد كه فى الواقع وجه مجازى هنر دينى ناميده مى‏شود. اين وجه مجازى همرديف و در امتداد هنر مادى و مجازى است كه تنها به دلايلى به هنر دينى مشتبه شده و يا به عبارتى به لباس دين ملبس شده است تا بازارى بيابد. اما هنر دينى اصيل كه وجه اعلا و متعالى آن هنر قدسى است، به هنرى اطلاق مى‏شود كه از فكر دينى و قدسى نشأت گرفته و متذكر به حقايق الهى و معنوى باشد.
به اين ترتيب، دين بطور عام با همه هنرها نسبت داشته، از آنها بهره گرفته، به آنها غنا بخشيده، و در اصلاح و تصفيه و تكاملشان ايفاى نقش نموده است. و متقابلاً هنر نيز از تعاليم دينى و بخصوص مضامين معنوى آن كسب فيض نموده، سبكها و روشها و اسلوبى خاص را در ارائه آنها معرفى نموده، و البته به تبع جهان بينى منبعث از هنر دينى در رشته هاى مختلف اوج و افولهايى را نيز داشته است. بنابراين رابطه هنر با دين رابطه كالبد با روح است.29
به اين معنا كه همواره دين به عنوان راهنما و تغذيه كننده (فكرى ) هنر ايفاى نقش نموده است تا جائيكه اولاً جملگى اديان هنرى خاص كه مبين تفكرات و ايده‏هاى خاصى نيز بوده اند را پايه گذارى كرده كه بنام خودشان معروف شده اند همچون هنر بودايى، هنر هندو، هنر مسيحى، هنر اسلامى و حتى امروزه كه هنر مدرن يا هنر پست مدرن مطرح است به نحوى به جهانبينى و دين و تفكر حاكم بر جهان مدرن اشاره دارند.
با توجه به آنچه ذکر گردید می توان گفت در یک جامعه دینی مقوله هنر از مؤثرترین و بهترین ابزارها جهت ارائه حقایق و معارف دین به شمار می آید.هنر می تواند زبان رساندن حقایق دین باشد آن هم در جایی که زبان ها قدرت بیان نداشته باشند.در تجربه چندسالۀ انقلاب گوشه ای از توانایی های هنر را در عرصۀ پیام رسانی دین حس کرده ایم.تأثیر فیلم ،نقاشی،تئاتر،موسیقی،آهنگ های حماسی و برخی هنرهای دیگر که با محتوای مذهبی بودند را در جامعه مان به خوبی دریافتیم.وحال آنکه آنچه عرضه شده نسبت به توانایی ممکن،ناچیز است.
نسبت دین و هنر مانند نسبت دین و زندگی است.زیرا هنر قسمتی از آن است. همانطور که دین برای زندگی ارزش قائل است،برای هنر نیز ارزش قادل است.هنر جزئی از زندگی است. در زندگی انسان،از نظر قرآن، کارها به شایسته و ناشایسته ها تقسیم می شود مثل عمل صالح و عمل ناصالح. پس هنر هم می تواند صالح و غیرصالح باشد.اصولا الهی بودن هنر بر زیبایی آن می افزاید.هرچیز به همان اندازه زیباست که از خدا سرشار است و به همان اندازه خدایی است که زیباست.خداوند برای اینکه بشر را نسبت به توانایی ها عارف گرداند و فهم او را در نشانه شناسی از چهره زیبای خویش بالغ نماید، او را به هنر بلند آوازه مرد و چنان توانایی به او بخشید که هرچه بر او بگذرد به هنرهای تازه ای دست یابد و به همان اندازه به خدا نزدیک شود.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: